Wprowadzenie do terapii czaszkowo-krzyżowej
Czym jest terapia czaszkowo-krzyżowa i kranio-sakralna?
Terapia cranio-sacralna jest pracą układzie czaszkowo-krzyżowym. Tak jak w naszym organizmie funkcjonuje układ oddechowy i krwionośny tak samo w naszym organizmie funkcjonuje układ czaszkowo- krzyżowy i terapia cranio – sacralna jest terapią, która na nim pracuje. To tak najprościej – później to rozwinę.
Historia i rozwój terapii kranio-sakralnej
Historia terapii czaszkowo krzyżowej (tak jak większość gałęzi osteopatii) ma swój początek u A.Stilla. J.Upledger jednak skupił się na fragmencie tej dziedziny i rozwinął ją w ramach swojej lekarskiej praktyki do tego stopnia, że stworzył regularny system i protokół działania w obrębie układu nerwowego (i nie tylko). Wieloletnia praca zarówno Upledgera jak i jego następców pozwala nam na dzień dzisiejszy pracować terapią kranio – sakralną w delikatny sposób osiągając niekiedy spektakularne efekty. Niestety przez to narosło wokół terapii kranio – sakralnej mnóstwo mitów świadczących tylko o braku zrozumienia działania systemu kranio – sakralnego w człowieku.
Zrozumienie systemu kranio-sakralnego
Anatomia i funkcje systemu kranio-sakralnego
Jest to układ fizjologiczny (tak jak układ krwionośny czy oddechowy) i spełnia wszystkie wymogi półzamkniętego układu hydraulicznego (dlaczego to ważne napiszę później; tu wstawiam*). W jego skład wchodzą następujące struktury:
– opony mózgowo – rdzeniowe
– struktury kostne, do których przyczepiają się te opony mózgowo – rdzeniowe
– inne struktury niż kostne, które zbudowane są z tkanki łącznej i nierozerwanie są związane z oponami mózgowo – rdzeniowymi
– płyn mózgowo – rdzeniowy
– wszystkie struktury, które odpowiedzialne są za produkcję, reabsorpcję i szczelne zamknięcie płynu mózgowo – rdzeniowego.
To tak najogólniej.
Prawidłowego tempo rytmu czaszkowo – krzyżowego u ludzi mieści się w zakresie od 6 do 12 cykli na minutę. Ma on swoją fazę „napełnienia” (fleksja) oraz „opróżnienia” (ekstensja).
W fazie fleksji głowa rozszerza się, wierzchołek kości krzyżowej kieruje się ku przodowi, ciało rotuje się na zewnątrz i rozszerza.
W razie ekstensji jest odwrotnie: głowa zwęża się w swoim wymiarze poprzecznym, wierzchołek kości krzyżowej kieruje się ku tyłowi, ciało rotuje się do wewnątrz i zwęża.
Pomiędzy końcem jednej a początkiem drugiej fazy cyklu występuję tzw. strefa neutralna. Terapeuta odczuwa ją jako chwilowe rozluźnienie – krótka pauza pomiędzy poszczególnymi fazami cyklu.
Terapeuta czaszkowo – krzyżowy bada ten rytm pod kątem jego tempa, amplitudy, symetrii i jakości. Każdy z tych aspektów dostarcza mu innych informacji niezbędnych do prawidłowej diagnostyki i wspomagania procesu leczenia. Np. atrofia mięśniowa charakteryzuje się zwiększonym rytmem czaszkowo – krzyżowym, niska amplituda wskazuje na niską witalność organizmu (za tym idzie słaba odporność i zwiększona podatność na choroby), u dzieci z nadpobudliwością i u pacjentów z gorączką czy w ostrej fazie choroby – tempo rytmu jest bardzo zwiększone. Zmniejszenie symetrii możemy być wskaźnikiem do zlokalizowania patologii strukturalnych jak zrosty, blizny, uszkodzenie naczyń a także oraz mięśniowo – szkieletowy czy też zmniejszenie fizjologicznego zakresu ruchomości.
Napisałam wyżej, że układ czaszkowo – krzyżowy spełnia wymogi półzamkniętego układu. Pobieranie płynu mózgowo – rdzeniowego odbywa się w splotach naczyniówkowych , które umożliwiają przepływ płynu z systemu naczyń do komór mózgu. Sploty naczyniówkowe w sposób selektywny przepuszczają substancje rozpuszczone z krwi do układu cranio – sacralnego. Powrót płynu mózgowo – rdzeniowego do układu żylnego jest możliwy dzięki ziarnistościom pajęczynówki (to środkowa membrana/opona okalająca mózg i rdzeń kręgowy). Największe skupiska ziarnistoci pajęczynówki znajdują się w zatoce strzałkowej w sklepieniu czaszki ale równie licznie występują w całym wewnątrzczaszkowym żylnym układzie drenażu.
Membana opony twardej wyznaczająca granicę dla płynu mózgowo – rdzeniowego jest nieprzepuszczalna więc jak to się dzieje, że układ czaszkowo – krzyżowy jest układem półzamkniętym? Napływ i odpływ płynu do układu i z układu odbywa się za pośrednictwem wyspecjalizowanych do tego struktur tkankowych (splotów naczyniówkowych i wspomnianej już ziarnistości pajęczynówki), które są pod stałą kontrolą homeostatyczną. Cały homeostatyczny mechanizm działania (samodzielnego korygowania się i równoważenia) działa na zasadzie pętli zwrotnej.
Jak system kranio-sakralny wpływa na nasze zdrowie?
Mając już te wiadomości możesz wywnioskować dlaczego praca na układzie czaszkowo – krzyżowym jest (zazwyczaj) tak delikatną pracą. Tak samo jak idąc z całą siłą na ciało pacjenta nie wyczujesz rytmu oddechowego i krążenia tak samo nie wyczujesz rytmu kranio-sacralnego. Tkanka przy zbyt dużym nacisku będzie się bronić i napinać a nie pokaże Ci tego czego szukasz. Delikatnej pracy całego układu, jego tempa, symetrii, amplitudy i jakości. Jego barier i ograniczeń wpływających na pracę całego organizmu.
Jego praca wpływa na wszystkie pozostałe układy (np. limfatyczny, nerwowy, mięśniowy, oddechowy, krwionośny, dokrewny) i odwrotnie – wszystkie zaburzenia na pozostałych układach wpływają na układ kranio-sakralny.
Tak jak układ krwionośny i oddechowy ma swój rytm, tak samo ma go układ cranialny. Jest tylko delikatniejszy i trudniejszy dla początkującej osoby w palpacji. Rytm ten jak pozostałe towarzyszy nam od samego początku naszego istnienia aż do śmierci.
Jak wygląda sesja terapii kranio-sakralnej (CST)?
Przebieg typowej sesji CST
Na samym początku zapytam dlaczego akurat ta terapia i jaki jest problem, który chcesz za pomocą tej terapii czaszkowo krzyżowej rozwiązać.
Później proszę o położenie się na kozetce. Jest to terapia, która odbywa się w pełnym ubraniu (nie trzeba się do niej rozbierać jak przy typowej terapii fizjoterapeutycznej) dlatego warto mieć na sobie wygodny stój – najlepiej dres, który nigdzie nie uciska i da nam komfort leżenia około godziny.
Bez względu na to czy przyjdziesz z bólem głowy czy zupełnie z inną dolegliwością na wstępnie sprawdzę pracę systemu kranio – sakralnego na całym ciele więc nie zdziw się, że przy bólu głowy zacznę np. od stóp. Zakłócenia całego ciała i innych układów mogą wpływać na Twoje dolegliwości więc sprawdzę cały organizm jak funkcjonuje i gdzie są zakłócenia (jeśli są).
Czego można oczekiwać po sesji terapii kranio-sakralnej?
Tu nie ma jednoznacznej odpowiedzi. terapia cranio – sacralna jest bardzo indywidualną terapią i jej efekty zależne są od tego z czym przychodzisz i na jakim poziomie te dolegliwości są zakodowane w Twoim ciele. Czy jest to uraz tylko fizyczny i trzeba tylko i wyłącznie na strukturze tkankowej opracować czy wkraczamy w obszar psychosomatyki i musimy głębiej zobaczyć co za daną dolegliwością fizyczną się chowa.
Każda sesja jest inna dlatego też nie sugeruj się nigdy opowiadaniem znajomych, tylko sama sprawdź co ta terapia za sobą niesie. Każda sesja u Ciebie również może być inna – tak samo jak w czasie zabiegów fizjoterapii czy osteopatii. Są terapie, na których dzieje się tak wiele, że „odmienia się życie” (słowa pacjentów), a są też takie, które muszą jak woda – kropla po kropli drążyć skałę. Różni się to jednak od terapii fizjoterapeutycznej tym, że nawet to powolne drążenie skały (jeśli na to pozwolisz) wprowadza stałe zmiany w Twoim ciele.
Coś co najczęściej pacjenci mówią po terapii czaszkowo krzyżowej to doświadczenie głębokiego relaksu, którego nie zaznali zazwyczaj wcześniej. Taki „reset” układu nerwowego pozwala na uruchomienie procesów regeneracyjnych całego organizmu.
Zastosowanie terapii czaszkowo-krzyżowej i kranio-sakralnej
Jakie schorzenia można leczyć za pomocą terapii czaszkowo-krzyżowej?
Wskazania do terapii czaszkowo krzyżowej wymieniłam na innej części strony – tu link. https://fizjoterapia-masaz.pl/gabinet/#cst
Przypadki, w których terapia kranio-sakralna jest szczególnie skuteczna.
Jest mnóstwo jednostek chorobowych, z którymi terapia cranio – sacralna dobrze sobie radzi. Z mojego doświadczenia jednak wynika, że bardzo dobra jest przy bólach głowy, migrenach, bruksizmie i przy niwelowaniu skutków stresu w organizmie czyli całej psychosomatyce. Tam gdzie typowa fizjoterapia nie daje już możliwości pracy z pacjentem, gdyż cały wachlarz narzędzi do pracy ze strukturalną tkaną został wyczerpany tam terapia kranio – sakralna cst jest dobrym momentem na spróbowanie dotarcia do przyczyny występowania danej jednostki chorobowej i pracy na systemie kranio – sakralnym.
Podsumowanie
Terapia czaszkowo – krzyżowa jest pracą nieinwazyjną na systemie kranio sakralnym wpływającym na pracę całego naszego organizmu a także na niego wpływa praca pozostałych układów znajdujących się z naszym ciele. Rozpoznanie i regulacja przepływów pomiędzy poszczególnymi układami daje możliwość samoregulacji organizmowi a tym samym możliwość zniwelowania dolegliwości fizycznych.