– płaska, cienka, trójkątna
– jest tylną częścią obręczy
– przylega do ściany grzbietowej klatki piersiowej
– zawieszona swobodnie między mięśniami; bocznie połączona stawowo z obojczykiem i kością ramienną
– ma 2 powierzchnie, 3 brzegi i 3 kąty

Powierzchnie:
– żebrowa
– grzbietowa

Brzegi:
– przyśrodkowy
– górny
– boczny

Kąty:
– górny
– dolny
– boczny

– przednia
– lekko wklęsła – dół podłopatkowy (fossa subscapularis)
– posiada kresy mięśniowe (lineae musculares) – linie chropawe utworzone przez przyczepy pasm ścięgnistych mięśnia podłopatkowego
– wzdłuż brzegu przyśrodkowego – miejsce przyczepu włókien mięśnia zębatego przedniego
– boczna górna część dołu podłopatkowego – jest gładka

Powierzchnia grzbietowa (facies dorsalis)
– tylna,
– wypukła
– posiada grzebień łopatki dzieląc powierzchnie na górną (dół nadgrzebieniowy) i dolną (dół podgrzebieniowy)

Dół nadgrzebieniowy (fossa supraspinata)
– górne, mniejsze, głębsze
– miejsce przyczepu mięśnia nadgrzebieniowego

Dół podgrzebieniowy (fossa infraspinata)
– dolne, większe, płytsze
– miejsce dla mięśnia podgrzebieniowego
– wzdłuż brzegu bocznego jest wąskie i podłużne pole chropowate – miejsce przyczepu mięśnia obłego mniejszego (u góry) i obłego większego (u dołu)

Grzebień łopatki (spina scapulae)
– rozpoczyna się w około 1/3 wysokości brzegu przyśrodkowego jako małe, trójkątne, płaskie pole i biegnie ku kątowi bocznemu przekształcając się w silną i wysoką płytkę kostną o powierzchni górnej i dolnej oraz wolnym i szerokim brzegu. Brzeg ten przedłuża się wpierw bocznie a później ku przodowi tworząc wyrostek barkowy (acromion).
– pole trójkątne – gładkie, ślizga się na nim dolna część ścięgna końcowego mięśnia czworobocznego
– wolny brzeg grzebienia łopatki ma dwie wargi:
– wzdłuż górnej przyczepia się mięsień czworoboczny
– wzdłuż dolnej przyczepia się mięsień naramienny
– podstawa grzebienia (będąca jego brzegiem bocznym) jest przyśrodkową granicą wcięcia łączącego dół nadgrzebieniowy i podgrzebieniowy

– szyjka łopatki (collum scapulae) – stanowi granicę boczną wcięcia (łączącego dół nadgrzebieniowy i podgrzebieniowy) leżącą u kąta bocznego

Wyrostek barkowy (acromion)
– jest przedłużeniem grzebienia
– wystaje nad kątem bocznym łopatki
– ma 3 brzegi: 

• przyśrodkowy – spłaszczony w kierunku od góry ku dołowi
  jest tu mała powierzchnia stawowa do połączenia z obojczykiem (facies articularis acromialis)
• boczny – miejsce przyczepu włókien mięśnia naramiennego
• przedni – miejsce przyczepu więzadła kruczo – barkowego

Brzeg przyśrodkowy (margo medialis)
– skierowany przyśrodkowo do kręgosłupa
– najdłuższy, cienki, lekko uwypuklony w miejscu gdzie rozpoczyna się grzebień łopatki
– ma dwie podłużnie biegnące wargi (przednią i tylną) oraz wąską przestrzeń pomiędzy nimi
– do wargi tylnej – przyczepia się:
– mięsień nadgrzebieniowy
– mięsień podgrzebieniowy
– do wargi przedniej – przyczepia się mięsień zębaty przedni
– pomiędzy wargami – przyczepia się:
– mięsień dźwigacz łopatki (u góry)
– mięsień równoległoboczny (pozostała przestrzeń)

Brzeg górny (margo superior)
– cienki i ostry
– bocznie kończy się małym wcięciem łopatki (incisura scapulae)
– wcięcie zamknięte jest od góry przez więzadło poprzeczne łopatki (ligamentum transversum scapulae)
– pomiędzy wcięciem a więzadłem powstaje otwór przez który przechodzi nerw podłopatkowy
– przyśrodkowo od wcięcia – przyczepia się mięsień łopatkowo – gnykowy

Brzeg boczny (largo lateralis)
– zwany też pachowym
– rozpoczyna się od brzegu dolnego wydrążenia stawowego (cavitas glenoidalis)[tworzy panewkę stawu ramiennego] i biegnie do kąta dolnego łopatki
– poniżej panewki jest guzek podpanewkowy (tuberculum inffraglenoidale) – mała chropowata wyniosłość dla przyczepu głowy długiej mięśnia trójgłowego

Kąt górny (angulus superior)
– u zbiegu brzegu górnego i przyśrodkowego
– zmienny pod względem kształtu i rozwoju
– miejsce przyczepu mięśnia dźwigacza łopatki

Kąt dolny (angulus inferior)
– u zbiegu brzegu przyśrodkowego i bocznego
– miejsce przyczepu dla mięśni:
– podłopatkowy
– obły większy
– zębaty przedni

Kąt boczny (angulus lateralis)
– ścięty
– z dużą powierzchnią – wydrążenie/panewka stawowa

• nieco wklęsła
• pokryta chrząstką szklistą
• owalna
• łączy się z trzonem łopatki – tzw szyją łopatki
• guzowatość nad panewką – guzek nadpanewkowy – miejsce przyczepu głowy długiej mięśnia dwugłowego

Kąt barkowy (angulus acromialis)
– jest punktem orientacyjnym i pomiarowym
– leży w przejściu brzegu bocznego wyrostka barkowego w grzebień łopatki

Wyrostek kruczy (processus caracoideus)
– gruby
– okrągławy
– rozpoczyna się na brzegu górnym łopatki miedzy panewką stawową a wcięciem łopatki
– kończy się tępym wierzchołkiem
– biegnie:
– do przodu i ku górze
– następnie zakrzywia się haczykowato i kieruje się bocznie
– miejsce przyrzyczepu więzadeł:

• kruczo – obojczykowe
• kruczo – ramienne
• kruczo – barkowe

– miejsce przyczepu mięśni:

• piersiowy mniejszy
• kruczo – ramienny
• dwugłowy ramienia – głowa krótka

Łopatka – miejsce przyczepu mięśni:
– podłopatkowy (dół podłopatkowy powierzchni żebrowej łopatki, kąt dolny łopatki)
– zębaty przedni (brzeg przyśrodkowy powierzchni żebrowej łopatki, kąt dolny łopatki)
– nadgrzebieniowy (dół nadgrzebieniowy powierzchni grzbietowej łopatki)
– podgrzebieniowy (dół podgrzebieniowy powierzchni grzbietowej łopatki)
– obły mniejszy (brzeg boczny łopatki)
– obły większy (brzeg boczny łopatki, kąt dolny łopatki)
– czworoboczny
– naramienny
– łopatkowo – gnykowy (przyśrodkowo od wcięcia na brzegu górnym łopatki)
– dźwigacz łopatki – kąt górny łopatki
– dwugłowy ramienia
– głowa długa (guzek nadpanewkowy łopatki)
– głowa krótka (wyrostek kruczy łopatki)
– piersiowy mniejszy (wyrostek kruczy łopatki)
– kruczo – ramienny (wyrostek kruczy łopatki)

– kość długa
– w kształcie litery S
– leży bezpośrednio pod skórą
– stanowi granicę pomiędzy szyją a klatką piersiową
– biegnie poziomo od górnego końca mostka do wyrostka barkowego łopatki

Wyróżniamy:
– część środkową
– koniec przyśrodkowy (mostkowy)
– koniec boczny (obojczykowy)

Koniec mostkowy (extremitas sternalis)

• zgrubiały
• przylega do wcięcia obojczykowego mostka (facies articularis sternalis)
                  – trójkątna
                  – siodełkowato zakrzywiona
                  – pokryta chrząstką włóknistą
• miejsce przyczepu części obojczykowej mięśnia mostkowo-gnykowego (powierzchnia dolna końca mostkowego obojczyka)
  

Koniec barkowy (extremitas acromialis)

• spłaszczony w kierunku od góry do dołu
• zakończony powierzchnią stawową (facies articularis acromialis)
                  – leży bocznie
                  – jest mała i owalna
                  – łączy się z powierzchnią stawową wyrostka barkowego łopatki

Część środkowa

• w odcinku przyśrodkowym – wygięta do przodu
• w odcinku bocznym – wygięta ku tyłowi

powierzchnia górna:

• leży pod skórą i pod mięśniem szerokim szyi
• jest miejscem przyczepu dla mięśni:
  – mostkowo-obojczykowo-sutkowy
  – piersiowy większy
  – naramienny
  – czworoboczny

powierzchnia dolna:

• wypukła
• ma chropawe miejsce – wycisk więzadła żebrowo – obojczykowego
• ma bruzdę – leży w niej przyczep mięśnia podobojczykowego
• ma pole chropawe – w którym jest guzek stożkowaty i kresa czworoboczna (są miejscem przyczepu więzadła kruczo – obojczykowego)
• ma otwór odżywczy

Ciekawostka:

• pomimo, że jest kością długą nie ma jamy szpikowej (lub ma ją w znikomej ilości)
• jest jedną z kości najszybciej kostniejących
• występuje duża zmienność osobnicza

KRĘG SZCZYTOWY -C1-

• brak trzonu
• brak właściwego wyrostka kolczystego
• ma kształt pierścieniowaty
• składa się z:
  •  łuku:
    • przedniego
    • tylnego
  • dwóch części bocznych

• pozostałość trzonu
• krótszy niż tylny
• do przodu wypukły
• na powierzchni przedniej ma guzek przedni (tuberculum anterius)
• na powierzchni tylnej ma dołek zębowy (fovea dentis) – okrągła powierzchnia stawowa do połączenia z zębem kręgu obrotowego

(os occipitale)

• ogranicza czaszkę od strony tylno – dolnej
• ma 4 części:
  • podstawną (nieparzystą)
  • łuskę potyliczną (nieparzystą)
  • części boczne (parzyste)
    * tworzą one otwór wielki (łączy on jamę czaszki z kanałem kręgowym)
• łączy się z 6 kośćmi:
  • ciemieniowe (2)
  • skroniowe (2)
  • klinowa (1)
  • krąg szczytowy (1)

CZĘŚĆ PODSTAWNA

(pars basilaris)

• tworzy przednie ograniczenie otworu wielkiego
• chrząstkozrost klinowo – potyliczny
  (łączy k. potyliczną z trzonem k. klinowej)
• chrząstkozrost skalisto – potyliczny
  (łączy brzeg boczny części podstawnej k. potylicznej z piramidą k.skroniowej /wzdłuż jej tylnego brzegu/)
• bruzda zatoki skalistej dolnej
  (leży na górnej powierzchni wzdłuż brzegu bocznego części podstawnej k. potylicznej oraz na tylnym brzegu piramidy k. skroniowej)
  jest dla zatoki skalistej dolnej

powierzchnia dolna

– guzek gardłowy – miejsce przyczepu:

• więzadła podłużnego przedniego kręgosłupa
• powięzi gardłowo – podstawnej
• zwieracza górnego gardła

– dołek gardłowy (nie zawsze występuje i bardzo zmienny anatomicznie)

– powierzchnia dolna jest miejscem przyczepu:

• m.długi głowy
• m. prosty przedni głowy
• błona szczytowo – potyliczna przednia 

powierzchnia górna

– skierowana do wnętrza czaszki

– gładka

– w kierunku poprzecznym lekko wklęsła

– tworzy stok z trzonem k. klinowej – podstawa dla rdzenia przedłużonego

– w pobliżu brzegu przedniego otworu wielkiego przyczepia się błona pokrywająca

CZĘŚCI BOCZNE

cdn…

ŁUSKA POTYLICZNA

cdn…